මොළය තරුණ කරන පෝෂණ ගබඩාව නිවිති - (Basella alba)

විටමින් K A B1 B2 B6 C E, යකඩ, මැන්ගනීස්, කැල්සි‍යම්, පොස්පරස්, පොටෑසියම්, සිලේනියම් සින්ක් ඔමේගා3 තඹ ආදි පෝෂක ගණනාවක්, හා ප්‍රතිඔක්සිකාරක ගුණ, වැල් නිවිතිවල අඩංගුයි. සමාන ගුණැති කොළ හා රතු ප්‍රභේද දෙකක් වන අතර වඩා ප්‍රචලිත කොළ වර්ගයයි.
වෙද පොතේ නිවිති හඳුන්වන්නේ කෙඳි, ලෝහ ලවණ සිරුරට මනාව ලබා දෙන ,වාත පිත සමනය කිරීමේ අපූරු හැකියාවක් ඇති ඖෂධිය ගුණ ඇති, පැළෑටියක් ලෙසටයි. ,එය පෝතකී නම් වන අතර නින්ද ලබා දීමේ හැකියාවක් ඇති බැවින් මෝහිනී ලෙසද හඳුන්වනු ලබනවා.
රෝග දුරලන්නක් මෙන්ම ව්ෂනාශකයක්, දාහය නිවන්නක් , මුත්‍රාකාරකයක් තාරුණ්‍යය රඳවා තබන්නක් ලෙස ද සිරුරේ ක්‍රියාත්මකවනවා
තැම්බූ නිවිති කෝප්පයකින්, දිනකට සිරුරට අවශ්‍ය වන යකඩ වලින් 37 % ක් ලැබෙනවා. ඉන් ලේ වඩමින් රක්ත හීනතාව දුරු කරනවා.
අස්ථි පද්ධතිය ශක්තිමත් කරන K විටමින් විශාල වශයෙන් එහි අඩංගුයි.
එසේම A විටමින් මැග්නීසියම් හා ෆෝලේට් බහුල ව ඇති අතර ඒවායින් අධි රුධිර,පිඩනය හර්දයාබාධ, ආඝාත රෝගවලට වැට බැඳෙනවා.
නිවිති ප්‍රති ප්‍රදාහක පෝෂක ගුණයෙන්ද යුතුයි ඇදුම ඔස්ටියෝ ආතරයිටීස් රුමැටොයිඩ් ආතරයිටීස් වැනි ප්‍රදාහ තත්ත්වයන් නිසා හටගන්නා රෝග ගණනාවකින් ආරක්ෂාවීමට බීටා කැරොටින් හා ව්ටමින් C දායකත්වය සපයනවා
මිග්‍රේන් තත්ත්වයට මැග්නීසියම් හා රිබොෆ්ලේවින්, සහන සලසනවා. කෙඳි මල බද්ධය දුරලනවා.
අධික ස්ථූලතාව දුරුකිරීමටද නිවිති සමත්. කෑමට ඇතිවන දැඩි ආශාව 95% කින් අඩුකිරීමට නිවිති සමත් බවයි. එහි ඇති තයිලකොයිඩ්ස් මගින් සිරුරේ බර 43% කින් අඩුකර ගත හැකි වුණා.
මොළයේ ඇතිවන දුර්වලතා අවම කිරීමට නිවිති සමත් බවයි. ආඝාතය වැළඳුණු රෝගියකු නිවිතිය ආහාරයට ගතහොත් රෝගයෙන් තවදුරටත් වන හානි වළකාගැන්මට හැකිවෙනවා.
ඇසේ සුද හා වෙනත් අක්ෂි රෝග වළකාලීමට නිවිතිවල ඇති කැරොටයිඩ උපකාරි වෙනවා.
කැරොටයිඩ මගින් පුරස්ථි ග්‍රන්ථි පිළිකා මැඬලීමද සිදුවනවා.
1980 දී වැඩිපුර නිවිති ආහාරයට ගත් කාන්තාවන් පිරිසක ගේ පියයුරු පිළිකා ඇතිවීමේ අවදානම අඩුවූ බවද සොයා ගැනුණා
නිවිතිවල පිළිකා නාශක සංඝටක 13 කට වැඩි බව ත් සොයාගෙන තියනවා.
සත්ත්ව විෂනාශක ගුණයෙන් ද යුතු නිවිති පොළොං විෂ ට ඖෂධයක් ලෙසත් යොදා ගැනෙන බව සඳහන්.
මොළයේ සෛල වේගයෙන් වර්ධනය කිරීමේ හැකියාවක් නිවිති සතු බව පර්‍යේෂණ මට්ටමින් සනාථවී තිබෙනවා. චිකාගෝ විශ්ව විද්‍යාලය මගින් 1000ක, පිරිසක් යොදාගෙන කෙරුණු සොයා බැලීමකදී හෙළිවූයේ නිවිති හා එවැනි තද කොළ පැහැති ශාක නිතිපතා ආහාරයට ගත් පිරිස , එසේ නොගත් පිරිසට වඩා මොළයෙන් වසර 11 කින් තරුණ වූ බවක් පෙන්නුම් කළ බවයි. එමගින් මතක ශක්තිය ත් වර්ධනය වුණා.
නිවිති ශුක්‍ර වර්ධනයට ද දායක වනවා. ගැබිණි හා කිරිදෙන මවුවරුන්ටත් ඉතා හිතකරයි. ගැබිණි මවුන්ට දරු උපත පහසු කරලීම සඳහා නිවිති කොළ තැම්බූ කෂාය ලබා දෙනවා. කුඩා දරුවන්ටත් ඉගෙනුම් කටයුතු සාර්ථක කරගැනුමට නිවිති උපකාරිවනවා
එහි ඇති විටමින් B විශේෂයන් මගින් සමේ රෝග දුරුකර uv කිරණින් සම ආරක්ෂාකර කා න්තිමත් කරනවා. තරුණ පෙනුම රැක දෙනවා.
නිවිති හිසකේ ද වර්ධනය කරමින්. රූපලාවණ්‍යකාරකයක කාර්‍යභාරයත් ඉටුකර දෙනවා.

*සම පිළිස්සුණු විට ඉදිමීම රතුවීම ඇතිවිට නිවිති කොළ කොටා ආලේප කිරීමෙන් සහන ලැබෙනවා.
*විසර ගෙඩිවල සැරව හැරීමට නිවිති අමු කහ සමව ගෙන ගිතෙලින් හෝ බටර් වලින් අඹරා ගෑම ගුණයි
* නාසයෙන් ලේ ගලනවිට නිවිති කොළ යුෂ පානය සුදුසුයි.
*බඩ දැවිල්ල ට කොළ යුෂ මි. ලී 15 - 30 පමණ බීමෙන් සහන අත්වෙනවා
*බමර ගෝනුසු දෂ්ට විෂට නිවිති මල් උණුදියේ තම්බා ගානවා.

සෙවල ගතිය හා ආවේණික රස ගුණැති නිවිති හුමාලයේ තම්බා සලාදයක් ලෙස ආහාරයට ගත හැකියි. පරිප්පු හෝ කොස් ඇට හා මුසුකොට රසවත් වෑංජනයක් සකසාගන්නටද හැකියි. මල් ද වෑංජනයට උයනවා. කොළ යුෂ සුප් කැඳ ලෙස පානයට ගැනීමට හැකියි .
කොතරම් ගුණ වුවත් ඇතැමුනට අසාත්මිකයි. සෙම හා ශ්වසන රෝග ඇති අයට නිවිති අහිතකරයි.